Ο ΘΕΟΣ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ

Ακραίος τίτλος θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος. Αλλά δεν ξέρω, πάντα μ’άρεσε να το λέω και ενδόμυχα ίσως και να το πίστευα. Μέχρι ενός σημείου δηλαδή, γιατί εγώ δεν περπατάω στο νερό, άλλωστε και στο έδαφος πάλι ψιλοβαριέμαι, ούτε δημιουργώ ψωμιά, ούτε κάνω το νερό κρασί, γενικά δεν είμαι καθόλου εντυπωσιακός ως θεός, θα λεγα μάλλον ότι είμαι βαρετός. Η μόνη μου ελπίδα να συνταράξω τα πλήθη θα ήταν μάλλον να αναστηθώ όταν πεθάνω, αλλά θα δω τότε πώς θα το κάνω.

Πάντως, πέρα από τα αστεία (δεν ξέρω αν γελάσατε, εγώ για αστεία τα είπα), πάντα με προβλημάτιζε η έννοια του Θεού. Θυμάμαι ήμουν πολύ μικρός όταν άρχισα να απορώ, μια μέρα που τεμπέλιαζα στο χωριό μου στην Θάσο, τι στο καλό μπορεί να ναι αυτός ο κύριος που λέγανε ότι είναι ο μπαμπάς ενός τύπου με μούσια που χε κατέβει στο Ισραήλ και έκανε ολόκληρα σκηνικά μέσα σε 3 χρόνια. Δηλαδή δεν τα σκέφτηκα ακριβώς έτσι, φαντάζομαι θα ήμουν αρκετά πιο ευσεβής στην διατύπωση, αλλά μου φαινόταν από τότε ακατανόητο πώς κάτι υπάρχει πριν να υπάρξει κάτι (έτσι ακριβώς!). Είχα καταχωνιάσει το θέμα στην άκρη του μυαλού μου για πολλά χρόνια, άλλωστε η θρησκοληψία με είχε κυριεύσει σε κάποια περίοδο της ζωής μου ως κάποια μορφή σεβάσμιου σκεπτικισμού, αλλά διάφορα προσωπικά βιώματα, που δεν έχουν να κάνουν βέβαια με υπερφυσικά φαινόμενα που με ώθησαν να πιστέψω στην δύναμη του Κυρίου, αλλά μάλλον με το άλλο άκρο, καθώς και συζητήσεις που κατά καιρούς είχα, με έκαναν μάλλον έναν θρασύτατο άθεο.

Τώρα βέβαια πώς προκύπτει ο τίτλος του κειμένου. Είναι ένα ερώτημα που αναμφίβολα δημιουργείται σε κάποιον που διαβάζει με την δέουσα προσοχή. Η δήλωση αυτή ανάγεται μάλλον στην τρέχουσα άποψή μου για το τι είναι εν τέλει αυτό που λέμε Θεός. Αν δεχτούμε ότι δεν είναι κάποιος ασπρομάλλης χοντρός γεράκος που μένει στα σύννεφα και είναι ντυμένος στα λευκά (ο έτερος ασπρομάλλης χοντρούλης δίπλα με τα κόκκινα είναι ο Αϊ- Βασίλης), ο οποίος παρακολουθεί τις κινήσεις μας και μας ανταμείβει ή μας τιμωρεί μετά θάνατον, αν δεχτούμε ότι δεν είναι κάποιο περίεργο άμορφο άυλο κτλ. πράγμα που βρίσκεται κάπου στο σύμπαν και πέρα από αυτό και ρυθμίζει τα πάντα με μαγικούς τρόπους, αν γενικά δεχτούμε ότι ο Θεός ως έννοια δεν είναι κάτι που να υπερβαίνει την λογική μας και ξεπερνάει τις δυνατότητες κατανόησής μας, τότε ίσως και να συμφωνούμε ότι ο Θεός, αν υπάρχει κάτι με αυτή την έννοια, είναι κάτι απτό και απόλυτα κατανοητό, όπως άλλωστε είμαι και εγώ!

Παρά το γεγονός ότι αυτό το επιχείρημα από μόνο του σίγουρα στάθηκε ικανό να σας πείσει χωρίς καμιά αμφιβολία για την ορθότητα του συλλογισμού μου και του απορρέοντος συμπεράσματός μου, θα προσπαθήσω να αναπτύξω την συγκεκριμένη σκέψη λίγο παραπάνω. Αν ο Θεός είναι κάτι μη κατανοητό και κάτι απλησίαστο για την ανθρώπινη σκέψη, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να το εξετάσουμε, βάζουμε τα ανορθολογιστικά μας πλαίσια γύρω από την σκέψη μας και προχωράμε έχοντας βρει μια υπέροχη δικαιολογία για να καλύψουμε τα πάντα και να νιώθουμε ασφαλείς μέσα στις αντιφάσεις της ανειλικρίνειάς μας. Κι αν αυτό ακούγεται τραβηγμένο και επιθετικό, τότε μάλλον έτσι το θέλησε ο Θεός και άρα δεν ευθύνομαι εγώ για αυτή μου την ενέργεια.

Θεωρώντας όμως κάτι τέτοιο μάλλον αδύνατο, άλλωστε πώς θα μπορούσε να υπάρχει ως έννοια κάτι το οποίο δεν είναι εξηγήσιμο, θα προσπαθήσω να εξετάσω την έννοια του Θεού σαν κάτι ανιχνεύσιμο από την ανθρώπινη αντίληψη και μέσα από αυτό το πρίσμα θα προβώ σε μια προσπάθεια κατανόησής του. Αν ο Θεός είναι η αρχή των πάντων και διέπει τα πάντα, θα μπορούσαμε να θέσουμε τον Θεό στη βάση μιας αντικειμενικής θεωρίας. Δηλαδή θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει μια αντικειμενικότητα που διέπει όλες τις πτυχές του οποιουδήποτε συμβάντος στο σύμπαν με τέτοιο τρόπο που να μην επηρεάζει την ελευθερία της πράξης ούτε να προκαθορίζει τις εξελίξεις, αλλά να στηρίζει μια διαλεκτική συνοχή στην αλληλουχία των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου. Δυστυχώς οι γνώσεις μου περί φυσικής δεν μου επιτρέπουν να υπεισέλθω σε περισσότερες λεπτομέρειες, σε κάθε περίπτωση πάντως η ύπαρξη μιας αρχής που θα διαπερνά σαν αόρατη κλωστή όλα τα κλαδιά του δέντρου της ύπαρξης, μιας αρχής αντικειμενικής, η οποία βρίσκεται πάνω από το χάος και διαπερνά ακόμα και αυτό το ίδιο, μπορεί να ονομαστεί Θεός.

Γιατί τι είναι εν τέλει ο Θεός της αστικής σκέψης, αν όχι μια τεράστια δύναμη που βρίσκεται υπεράνω όλων; Και ποιος είναι εν τέλει ο σκοπός της διαλεκτικής σκέψης, αν όχι η εύρεση αυτής της αντικειμενικής βάσης, που θα μπορεί να αποτυπωθεί με έναν αριθμό, με έναν νόμο, με μια έννοια; Επομένως ο Θεός, η αρχή αυτή, όχι μόνο είναι δεν είναι ακατανόητη, αλλά πολύ περισσότερο είναι το μόνο πράγμα το οποίο μπορεί να γίνει απόλυτα κατανοητό, διότι είναι το μόνο πράγμα που θέτει την βάση όλων των άλλων χωρίς να χει διακλαδώσεις και εξαιρέσεις. Αν λοιπόν υπάρχει, σκοπός μας είναι να την βρούμε ακόμα και αν τελικά δεν υπάρχει, τότε Θεός δεν είμαι μόνο εγώ, είσαι κι εσύ είμαστε και όλοι μας, όλοι όμως όσοι μπαίνουν στη διαδικασία αυτής της αναζήτησης, γιατί εν τέλει ο καθένας μέσα από τον αυτοσεβασμό και την ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό του μπορεί να βρει αυτή την αντικειμενικότητα, αυτό που πραγματώνεται σε όλες τις πράξεις και τις κινήσεις του, στις σκέψεις του και στις αντιδράσεις του. Ο Θεός των μέχρι τώρα κοινωνιών ήταν ένα φόβητρο και μια αφορμή για να δημιουργούνται πολώσεις μέσω θρησκειών που απλά διαχώριζαν τους ανθρώπους. Στην πραγματικότητα όμως είναι το μόνο που μπορεί να ενώσει τους πάντες, διότι είναι το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς, πάνω στο οποίο μπορεί να δομηθεί μια ανθρωπότητα χωρίς αντιφάσεις στην εξέλιξή της, αντιφάσεις που κινδυνεύουν να την οδηγήσουν στον αφανισμό. Θεός λοιπόν δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως ο άνθρωπος και η κοινωνία του και αυτό πρέπει να αποτελέσει την βάση κάθε μελλοντικής σκέψης και αναζήτησης.